Γενικές πληροφορίες
Ο Αστρονομικός Σταθμός Κρυονερίου ιδρύθηκε το 1972 στην Κορινθία, στα βόρεια της Πελοποννήσου, μόλις 22 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από την πλησιέστερη πόλη, το Κιάτο. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1000 μέτρων, στους πρόποδες του όρους Κυλλήνη, σε οικόπεδο 65 στρεμμάτων που αργότερα επεκτάθηκε σε 105 στρέμματα. Η λειτουργία του άρχισε το 1973 με ένα μκρό τηλεσκόπιο διαμέτρου 15 εκατοστών και με ένα άλλο μικρότερο για την παρατήρηση του πολικού αστέρα. Ο Σταθμός διαθέτει απο το 1975 ένα ανακλαστικό τηλεσκόπιο Cassegrain διαμέτρου 1,23 μέτρων, το οποίο κατασκευάστηκε στην περιοχή Νιουκάστλ της Αγγλίας και αποτελεί σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια. Διαθέτει ακόμη ξενώνα 80 τ.μ. για την διαμονή Ελλ΄΄ηνων και ξένων αστρονόμων οι οποίοι κάνουν παρατηρήσεις και μελέτες τους καλοκαιρινούς ιδίως μήνες.
Το τηλεσκόπιο αναβαθμίστηκε το 2016, στο πλαίσιο του προγράμματος ESA NELIOTA, με σκοπό την παρακολούθηση της σεληνιακής επιφάνειας για προσκρούσεις κοντινών προς τη Γη αντικειμένων. Τον Δεκέμβριο του 2017, το παρατηρητήριο απέκτησε τον κωδικό IAU Minor Planet Center (“L10”). Το τηλεσκόπιο διαθέτει επί του παρόντος τα ακόλουθα όργανα:
- 2 φωτοηλεκτρικά φωτομετρικά φωτομέτρα για τη φωτομετρία αστεριών και νεφελωμάτων.
- 1 φωτογραφική συσκευή για φωτογράφηση αστεριών.
- 1 φωτογραφική συσκευή για φωτογράφιση πλανητών.
- 1 φωτοηλεκτρικό φασματοφωτόμετρο.
Ένα παράθυρο στα αστέρια!
Το Αστεροσκοπείο χρησιμεύει ως γέφυρα μεταξύ του κοινού και της αστρονομίας, προσφέροντας σε όποιον ενδιαφέρεται ένα παράθυρο στα αστέρια. Κάθε χρόνο, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, το Αστεροσκοπείο διοργανώνει εκδηλώσεις “Ανοιχτών Θυρών”, προσκαλώντας το κοινό να παρατηρήσει τα αστέρια και να λάβει νέες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στο Αστεροσκοπείο. Η εκδηλώσεις προσελκύουν πολλούς επισκέπτες κάθε χρόνο και περιλαμβάνει την παρατήρηση ουράνιων σωμάτων μέσω τηλεσκοπίων, επίσκεψη στο εσωτερικό του αστρονομικού σταθμού, παρουσιάσεις και προβολές σχετικά με την αστρονομία κλπ.
Από το 1995, περισσότεροι από 7000 επισκέπτες έχουν επισκεφτεί το Αστεροσκοπείο, είτε κατά τη διάρκεια των “ανοιχτών θυρών” είτε μέσω ιδιωτικών περιηγήσεων. Οι φοιτητές της αστρονομίας, της αστροφυσικής ή παρόμοιων μαθημάτων μπορούν να υποβάλουν αίτηση για επαγγελματική εκπαίδευση στη φωτομετρία διπλών και μεταβλητών αστεριών, αστρικών συστημάτων, απομακρυσμένων αντικειμένων του ηλιακού συστήματος κλπ. Συνολικά, μαθητές από τουλάχιστον είκοσι ελληνικά σχολεία επισκέπτονται το Παρατηρητήριο κάθε χρόνο.
Στατιστικά στοιχεία καιρού
Το Αστεροσκοπείο Κρυονερίου διαθέτει ενσωματωμένο μετεωρολογικό σταθμό Davis Vantage Pro2, ο οποίος εκδίδει μηνιαία στατιστικά καιρού. Ο μετεωρολογικός σταθμός βρίσκεται περίπου 850 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, κοντά στο τηλεσκόπιο του Αστεροσκοπείου, σε έναν στύλο 5 μ. πάνω από το έδαφος. Η διάρκεια της νύχτας υπολογίζεται από 1 ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα έως 1 ώρα πριν από την ανατολή. Οι καιρικές συνθήκες που γίνονται αποδεκτές για παρατηρήσεις ορίζονται υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει υγρασία μικρότερη από 80% και ταχύτητα ανέμου μικρότερη από 15 m.
Οι οργανώσεις πολιτών στηρίζουν τον Αστρονομικό Σταθμό Κρυονερίου
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νέων Κρυονερίου δραστηριοποιήθηκε το 1998 για την ανάδειξη του Αστεροσκοπείου, με την έμπρακτη υποστήριξή του στη συνδιοργάνωση με το Εθνικό Αστεροκοπείο Αθηνών των “Ανοιχτών Θυρών” και την διοργάνωση πολλών μεγάλων συναυλιών στον πλαίσιο αυτό, με σκοπό τη δημιουργία Πλανηταρίου.
Η Πρωτοβουλία Υποστήριξης Πολιτών και Οργανώσεων για τον Αστρονομικό Σταθμό Κρυονερίου ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 2003. Στόχος της είναι η υποστήριξη και προώθηση του Σταθμού και των έργων του, η διαμεσολάβηση μεταξύ των εμπλακόμενων φορέων, αρχών και επαιδευτικών ιδρυμάτων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό με σκοπό την ανάδειξη του έργου του Αστρονομικού Σταθμού Κρυονερίου, καθώς και η ενημέρωση του κοινού σχετικά με τη σημασία της ύπαρξης και της λειτουργίας του σταθμού. Μετά την ίδρυσή της, η ΠΡΩ.AΣ.K. (Πρωτοβουλία για το Αστεροσκοπείο Κρυονερίου) μεσολάβησε σε μια σειρά συναντήσεων μεταξύ της Περιφέρειας Πελοποννήσου, του Νομού Κορινθίας και του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, για την επίτευξη των τα ακολούθων έργων:
- Εγκατάσταση μετεωρολογικού σταθμού
- Εγκατάσταση σεισμογραφικού σταθμού
- Επισκευή και διεξαγωγή εργασιών συντήρησης στο τηλεσκόπιο και στο κτίριο που το φιλοξενεί
- Κατασκευή μεγάλης αίθουσας συνεδριάσεων με δυνατότητα ψηφιακών προβολών σε μεγάλη οθόνη (Πλανητάριο)
Η ΠΡΩ.AΣ.K. προσπάθει να προωθήσει ενεργά αυτά τα έργα και να πιέσει για την ένταξή τους στο «Τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (ΚΠΣ)/Π.Ε.Π. Πελοποννήσου», μια αναπτυξιακή στρατηγική που αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των ελληνικών αρχών, με προϋπολογισμό 26 δισεκατομμυρίων ευρώ από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και το Ταμείο Συνοχής. Ωστόσο, παρά τις προσπάθειές τους, τα προαναφερθέντα έργα δεν κατάφεραν να ενταχθούν στον κατάλογο του ΚΠΣ.
Η ΠΡΩ.AΣ.K. πιστεύει ότι η υποστήριξη του Αστρονομικού Σταθμού στο Κρυονέρι θα πρέπει να θεωρηθεί προτεραιότητα για τις τοπικές αρχές, καθώς διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην καλλιέργεια της επιστημονικής και εκπαιδευτικής ζωής σε ολόκληρη την περιοχή. Οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να επενδύσουν επειγόντως στην προώθηση της επιστημονικής υποδομής και στην ανακαίνιση του κτιρίου του Σταθμού. Θα πρέπει επίσης να πιέσουν για την ένταξη του Πλανηταρίου στη στρατηγική του Γ’ ΚΠΣ, η οποία θα αποφέρει τεράστια οφέλη σε ολόκληρη την περιοχή
