Παλιός Nερόμυλος

Ιστορία

Οι νερόμυλοι λειτουργούσαν με την δύναμη του νερού. Σε ένα σημείο ψηλότερα από τον μύλο φτιαχνόταν μια δέση όπου μαζευόταν το νερό και κυλούσε προς το μυλαύλακο. Απο τον μυλαύλακο το νερό έμπαινε στο μυλοβάγενο, που ήταν φτιαγμένο από ξύλο ή συνηθέστερα από τσίγκο όπως αυτό του χωριού μας με λοξή κλήση απ όπου το νερό έπεφτε με μεγάλη ορμή. Στην απόληξη του μυλοβάγενου υπήρχε το σιφούνι, μια στενή οπή, ώστε το νερό να πέφτει με πίεση πάνω στην φτερωτή του μύλου. Το μέγεθος της οπής ρυθμιζόταν χάρη σε ειδικά μεταλλικά πλαίσια, ωστε να ρυθμίζεται η πίεση ανάλογα με την ποσότητα του νερού που έπεφτε. Το νερό έπεφτε με δύναμη πάνω στην φτερωτη, διαμέτρου περίπου 1,5 μ. Η φτερωτή στον μύλο του χωριού μας ήταν βυζαντινού τύπου, δηλαδή οριζόντια. Ένας μεταλλικός άξονας συνέδεε τη φτερωτή με την πάνω μυλόπετρα που κινούταν περιστροφικά, ενώ η κάτω μυλόπετρα έμενε ακίνητη. Οι μυλόπετρες ήταν φτιαγμένες από γρανίτη ή απο άλλο σκληρό πέτρωμα και είχαν διάμετρο 1,10 – 1,30 μ. περίπου. Ο σταυρός ή σηκωτήρι ήταν ένα εξάρτημα του μύλου με το οποίο γινόταν η ανύψωση ή το κατέβασμα της πάνω μυλόπετρας ώστε το άλεσμα να βγαίνει χοντρό ή ψιλό, ανάλογα με την χρήση για την οποία προοριζόταν: ψιλό αλεύρι για ψωμί, χοντρό για μπουλουγούρι ή τραχανά. Πάνω από την μυλόπετρα υπήρχε η κοφίνα στην οποία έριχναν τον καρπό που προοριζόταν για άλεσμα. Το αλεύρι έπεφτε στην αλευροθήκη, που ήταν τοποθετημένη μπροστά από τις μυλόπετρες. Από εκεί ο μυλωνάς με μία σέσουλα το έριχνε στα σακιά. Ένας μύλος μπορούσε να αλέσει μέχρι 1.200 οκάδες (1,5 κιλά περίπου) σιτάρι το δωδεκάωρο. Ανάλογα με τον όγκο των σιτηρών ο μυλωνάς αναγκαζόταν να δουλέψει μέρα – νύχτα. 

Τοποθεσία Μύλος