Γενικές πληροφορίες
Το σπήλαιο Καραμάνος (842 μ.) βρίσκεται στην πλαγιά ενός δασωμένου λόφου, 2 χλμ. από το χωριό Κρυονέρι. Η πεζοπορική διαδρομή ξεκινά από το Πολύκεντρο, συνεχίζει μέσα από το χωριό και στη συνέχεια ανηφορίζει, δίνοντάς σας μια θαυμάσια θέα στον Κορινθιακό Κόλπο. Στα βόρεια μπορείτε επίσης να δείτε τον Παρνασσό, ο οποίος το χειμώνα καλύπτεται από χιόνι, σε όμορφη αντίθεση με το γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας.
Αυτός ο ηχητικός οδηγός μπορεί να σας οδηγήσει κατά μήκος του μονοπατιού, ενώ σας δίνει μια εικόνα της ιστορίας του Κρυονερίου και των κατοίκων του.
Το έδαφος είναι βραχώδες, μερικές φορές απότομο, γι’ αυτό συνιστάται ιδιαίτερα να φοράτε κατάλληλα παπούτσια πεζοπορίας. Καθώς ανηφορίζετε, το χωριό θα ξεδιπλωθεί μπροστά σας, πολύχρωμο και ζωντανό, με τους πολυάριθμους οπωρώνες με σταφύλια και ελαιόδεντρα.
Πιο μακριά, ο Κορινθιακός Κόλπος και τα δύο μικρά νησιά Αλκυονίδες θα μαγέψουν το βλέμμα σας με το υπέροχο γαλάζιο τους, που αλλάζει ανάλογα με τον καιρό.
Στην άλλη πλευρά, καθώς αφήνετε πίσω σας τον κόλπο για να πάτε προς την κατεύθυνση του σπηλαίου του Καραμάνου, θα βρείτε μια μεγάλη κοιλάδα με καταπράσινο δάσος, με εντυπωσιακά τοπία.
Ιστορία
Το μονοπάτι αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για την ιστορία του χωριού, καθώς χρησιμοποιήθηκε ως οδός διαφυγής από τις συχνές επιδρομές των Ναζί, οι οποίοι αναζητούσαν αντάρτες.
Το 1941, όταν η ναζιστική Γερμανία κατέλαβε την Ελλάδα, πολλές εβραϊκές οικογένειες αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε απομακρυσμένα χωριά ψηλά στα βουνά της Πελοποννήσου. Μια εβραϊκή οικογένεια βρήκε καταφύγιο στο Κρυονέρι, το οποίο τότε ονομαζόταν Ματσάνι. Οι κάτοικοι του χωριού βοήθησαν και έκρυψαν την οικογένεια λόγω του παπα-Αθανασούλη, ο οποίος τους πήρε υπό την προστασία του. Κατά τη διάρκεια του κυριακάτικου κηρύγματός του την εβδομάδα της άφιξής τους, έδωσε εντολή στους χωρικούς να προστατεύσουν την οικογένεια. Προειδοποίησε ότι αν και όποιος τους πρόδιδε στους Ναζί μπορεί να έπαιρνε χρήματα, αλλά θα αντιμετώπιζε βαριά τιμωρία για τις πράξεις του. Σε οποιονδήποτε συνεργάτη των Ναζί, θα έκαιγε το σπίτι τους και θα εξόριζε αυτούς και τις οικογένειές τους από το χωριό. Με τον τρόπο αυτό, ο αιδεσιμότατος, ως σημαντικός πνευματικός ηγέτης, υποσχόταν την ασφάλεια της οικογένειας.
Κάθε τόσο, ναζιστές στρατιώτες επισκέπτονταν το χωριό, ψάχνοντας για αντάρτες και Εβραίους. Ένα παρατηρητήριο ήταν τοποθετημένο όλες τις ώρες για να παρακολουθεί τους ναζιστές στρατιώτες που κατευθύνονταν προς το χωριό. Όταν τους έβλεπαν, ο παρατηρητής έτρεχε στην εκκλησία και χτυπούσε τις καμπάνες, ειδοποιώντας το χωριό για την άφιξή τους.
Για να προστατέψουν την οικογένεια Kimhi, οι αντάρτες τους έπερναν μαζί τους στα βουνά. Έκρυβαν την οικογένεια σε αυτή τη σπηλιά, καλύπτοντας πλήρως την είσοδο με θάμνους και φυτά. Στη συνέχεια, η οικογένεια περίμενε σε αυτή τη σπηλιά, σε απόλυτη σιωπή, για αρκετές ημέρες. Όταν οι Ναζί έφευγαν από το χωριό, οι κάτοικοι έστελναν κάποιον να ειδοποιήσει τους αντάρτες και την οικογένεια Kimhi ότι ήταν ασφαλές να επιστρέψουν.
Η οικογένεια Kimhi έμεινε στο χωριό για 11 μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι Ναζί επισκέφθηκαν το χωριό 17 φορές. Η προστασία τους απαιτούσε τη συνεργασία όλων των κατοίκων του χωριού. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, κάθε ένας από τους χωρικούς προστάτευσε την οικογένεια, παρά τον κίνδυνο που αυτό εγκυμονούσε για τους ίδιους και τις δικές τους οικογένειες. Η οικογένεια Kimhi κρύφτηκε 17 φορές και ούτε μία φορά δεν προδόθηκε η ύπαρξή της στους Ναζί.
Μετά από 80 χρόνια, η Rivka Jacoby, το πρώην νεότερο μέλος της οικογένειας Jacoby, επέστρεψε στο χωριό τον Ιούνιο του 2017 και δήλωσε ότι ήθελε να φέρει ολόκληρη την οικογένειά της για να αποτίσει τα σέβη της και να δείξει την ευγνωμοσύνη της στους χωρικούς.
Επέστρεψε τον Σεπτέμβριο του 2017, συνοδευόμενη από 80 μέλη της οικογένειάς της, και μαζί πραγματοποίησαν μια τελευταία αναμνηστική επίσκεψη στο σπήλαιο.
Επιπλέον, η εμπειρία της εβραϊκής οικογένειας που κρύφτηκε από τους χωρικούς του Κρυονερίου το 1943 και η επιστροφή της Rivka Jakoby περιγράφεται στο ντοκιμαντέρ «Ένα κομμάτι του παραδείσου».
Τον Νοέμβριο του 2018 οι κάτοικοι του χωριού τιμήθηκαν με το βραβείο «Δίκαιοι μεταξύ των Εθνών» του Yad Vashem για το θάρρος τους κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής.
- Απόσταση: 6,3 χλμ
- Διάρκεια: 31,31 χλμ: 1 ώρα 18 λεπτά
- Δυσκολία: μέτρια
- Εξοπλισμός πεζοπορίας: μποτάκια ή σανδάλια πεζοπορίας, μπουκάλι νερό, καπέλο, μπαστούνια πεζοπορίας (αν χρειάζεστε επιπλέον στήριξη)
- Αξιοθέατα: Σπηλιά Καραμάνου, Σπηλιά Τζακαρά, Μοναστήρι Λέχωβας.
Φυσικό τοπίο
Αυτό το μονοπάτι είναι ιδανικό για κάθε εποχή, ακόμη και κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Κάθε χρόνο μεταξύ 15 Δεκεμβρίου και 1 Φεβρουαρίου, κατά τη διάρκεια των Αλκυονίδων Ημερών, οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν ακόμη και τους 20 βαθμούς Κελσίου! Αυτό το ασυνήθιστο μετεωρολογικό φαινόμενο εξηγείται από διάφορους μύθους και θρύλους. Ένας από αυτούς αφηγείται την ιστορία του Δία, ο οποίος ερωτεύτηκε παράφορα μια όμορφη κοπέλα που ονομαζόταν Αλκυόνη. Επειδή ζήλευε τους άλλους άνδρες, μεταμόρφωσε την Αλκυόνη σε πουλί και για να αντισταθμίσει τη θλίψη της, της αφιέρωσε έναν ολόκληρο μήνα του καλοκαιριού στην κορύφωση του χειμώνα για να γεννάει τα αυγά της.
